Міністр працы і сацабароны — аб навінах у дзіцячых дапаможніках і іншых мерах дзяржаўнай падтрымкі сям'і

11 Июля 2024

Адно з першых даручэнняў Прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі новаму міністру працы і сацыяльнай абароны Наталлі Паўлючэнка - удасканаліць сістэму падтрымкі шматдзетных сем'яў, каб выключыць выпадкі злоўжывання грашыма з боку нядбайных бацькоў. І вось вынік: днямі прыняты змены ў Закон "Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей". Ці стане падтрымка дзяржавы больш адраснай і ці варта баяцца, што для бацькоў з дзецьмі ўразаецца сацпакет, даведаліся асабіста ў Наталлі Паўлючэнка.

Наталля Паўлючэнка.

Запыт на развіццё

- Унесеныя ў закон змены - гэта капітальны ці хутчэй касметычны рамонт сістэмы дзяржаўных дапамог?

- Сістэма падтрымкі сем'яў з дзецьмі ўстояная, комплексная і правераная часам. Разам з тым ёсць запыт таварыства на развіццё асобных мер.

Але зважаю, што прыярытэты застаюцца ранейшымі: шчаслівая сям'я з дзецьмі і шматдзетнасць як сацыяльная норма. Наша задача - узмацніць адраснасць у забеспячэнні дзяржаўнай дапамогай, каб выдзеленыя грошы садзейнічалі нараджэнню дзяцей у сем'ях і, як гаворыць Кіраўнік дзяржавы, "даходзілі да дзяцей".

- Такім чынам, да навацый. Першае - павялічваецца мінімальны памер дапамогі па цяжарнасці і родах. У чым неабходнасць гэтай меры?

- Сацыялагічныя даследаванні паказваюць, што моладзь, стоячы перад выбарам кар'ера або сям'я, часта робіць перавагу ў бок першага. Аднак жыццё даказвае, што адно аднаму не перашкаджае. І тут крок з боку дзяржавы можа адыграць вырашальную ролю. Законам мы ўзмацняем падтрымку маладых жанчын, якія чакаюць нараджэння дзіцяці.

Так, павялічыцца памер дапамогі па цяжарнасці і родах. У тры разы - для застрахаваных жанчын, якія не маюць шасці месяцаў стажу працы. Цяпер гэта 50 працэнтаў БПМ, або каля 210 рублёў у месяц, а з 1 студзеня стане 100 працэнтаў мінімальнай заработнай платы, або 626 рублёў (цяпер). У два разы - для будучых мам, якія атрымліваюць адукацыю і яшчэ не выйшлі на рынак працы, а таксама для тых, хто праходзіць службу, і зарэгістраваных у якасці беспрацоўных. У лічбах гэта выглядае так: з 50 да 100 працэнтаў БПМ (каля 420 рублёў у месяц).

Важна адзначыць, што застрахаваныя жанчыны будуць мець права на мінімальны памер дапамогі, калі ў разліковым перыядзе абавязковыя страхавыя ўзносы выплачваліся з сум не ніжэй за памер мінімальнай заработнай платы. З 1 ліпеня 2024 г. гэты перыяд складае 18 месяцаў.

Работніцам, за якіх страхавыя ўзносы выплачваюць з сумы ніжэй памеру мінімальнай заработнай платы, дапамога па цяжарнасці і родах будзе разлічвацца з заработнай платы або даходу, з якіх яны выплачаны. Аналагічны парадак устаноўлены і для жанчын з ліку тых, хто выконвае работу па грамадзянска-прававых дагаворах, індывідуальных прадпрымальнікаў, адвакатаў, натарыусаў.

Расказваем, што мяняецца ў дзяржпадтрымцы сем'яў з дзецьмі.

- Ёсць таксама змены па бальнічным лісту па догляду за дзіцем. Якія менавіта?

- Першае - гэта павелічэнне мінімальнага памеру выплаты па бальнічным лісту для застрахаваных асоб, якія не маюць шасці месяцаў стажу працы, - з 50 працэнтаў БПМ да 100 працэнтаў мінімальнай заработнай платы. Змяненні ўнесены па аналогіі з дапаможнікам па цяжарнасці і родах.

Другое - закон рэгулюе шэраг пытанняў, калі неабходны выдача бальнічнага ліста і аплата дапамогі па часовай непрацаздольнасці па догляду за дзіцем. Напрыклад, калі на санаторна-курортнае лячэнне, рэабілітацыю, абілітацыю накіроўваюцца адначасова двое дзяцей-інвалідаў, якія маюць патрэбу ў суправаджэнні. У такіх выпадках устаноўлена права на дапамогу па часовай непрацаздольнасці кожнай асобе, якая ажыццяўляе догляд дзіцяці і мае патрэбу ў вызваленні ад работы.

Калі бацькі дзіцяці-інваліда працуюць і няма асобы, якая ажыццяўляе догляд за ім з выплатай адпаведнай дапамогі, тады суправаджаць дзіця на санаторна-курортнае лячэнне, рэабілітацыю, абілітацыю можа і працуючая бабуля або іншы працуючы сваяк дзіцяці, якому выдадуць лісток непрацаздольнасці (раней права было толькі у бацькі ці маці).

Адзіны падыход

— Трэці блок змен — дапаможнікі на дзяцей старэйшых за тры гады з асобных катэгорый сем'яў. Каго ў першую чаргу яны закрануць?

- Сёння гэты від дапамогі выплачваецца сем'ям, у якіх выхоўваецца дзіця-інвалід да 18 гадоў або дзіця, інфікаванае ВІЧ; калі бацька праходзіць тэрміновую ваенную службу, альтэрнатыўную службу; калі бацькі з'яўляюцца інвалідамі I або II групы, або адзін з бацькоў інвалід I групы, а другі ажыццяўляе за ім догляд з атрыманнем дапамогі па доглядзе.

Гэта пералічаны тыя сем'і, якія па аб'ектыўных прычынах маюць патрэбу ў дадатковай падтрымцы дзяржавы. Практыка паказала неабходнасць пашырэння гэтых катэгорый. З уступленнем у сілу закона права на назначэнне дапамогі будуць мець у тым ліку сем'і з непаўналетнімі дзецьмі, у якіх дзіця-інвалід дасягнула ўзросту 18 гадоў, яму ўстаноўлена I група інваліднасці і адзін з бацькоў ажыццяўляе за ім догляд з атрыманнем дапамогі па доглядзе. Гэта дасць магчымасць захаваць узровень даходу сем'яў з непаўналетнімі дзецьмі, які яны мелі да спаўнення 18 гадоў старэйшаму дзіцяці - дзіцяці-інваліду. Права прадастаўлена і жанчынам, якія выхоўваюць дзіця старэйшыя за тры гады, калі бацька, абавязаны выплачваць аліменты, праходзіць тэрміновую ваенную службу, альтэрнатыўную службу.

Адзначу яшчэ некалькі важных мер, накіраваных на дадатковую падтрымку сем'яў, якія выхоўваюць дзіця-інваліда. У прыватнасці, бацькам будзе дадзена права на атрыманне ўсіх відаў дзяржаўных дапамог у перыяд кароткатэрміновага знаходжання дзіцяці-інваліда ў доме дзіцяці ў сувязі з аказаннем яму паслугі медыка-сацыяльнай дапамогі. Тым самым забяспечаны адзіны падыход да выплаты дапамог пры аказанні паслугі сацыяльнай перадышкі і паслугі медыка-сацыяльнай дапамогі.

Таксама прадастаўлена права на атрыманне дапамогі па догляду дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў бацькам або іншым асобам, якія фактычна ажыццяўляюць догляд дзіцяці, у перыяд іх навучання, перанавучання па накіраванню службы занятасці. Гэта дасць магчымасць у перыяд догляду дзіцяці-інваліда набыць запатрабаваную на рынку працы прафесію для далейшага працаўладкавання без страты ў выплаце дапамогі. Улічваючы магчымасці розных форм працоўнай дзейнасці (дыстанцыйная работа, гнуткі графік, няпоўны працоўны час), такі падыход будзе садзейнічаць сацыялізацыі бацькоў дзіцяці-інваліда і самастойнаму паляпшэнню дабрабыту сям'і.

- Важная тэма - мэтавае выкарыстанне дзіцячых дапаможнікаў. Якія нормы закону дапамогуць гэта забяспечыць?

- Сапраўды, ёсць выпадкі нямэтавага выкарыстання дапаможнікаў. Аднак такія факты маюць месца толькі ў адносінах да невялікай колькасці дзяцей. Але нават будзь гэта адно дзіця ў краіне, нам важна, каб дзярждапамога дайшла менавіта да яго. Законам устаноўлены абавязак дзяржаўных органаў і наймальнікаў, якія назначаюць дапаможнікі, прадастаўляць інфармацыю аб атрымальніках дапамог і членах іх сем'яў па запытах устаноў адукацыі. Гэта дзейнічае ў адносінах да сем'яў, у якіх дзеці знаходзяцца ў неспрыяльнай абстаноўцы, і будзе садзейнічаць больш аператыўнаму выяўленню нядобрасумленных бацькоў.

Таксама ўзмоцнены падыходы да спынення выплаты дапамог у выпадку, калі дзіця з сям'і забралі. Бацькі пазбаўляюцца права на дапамогу з дня адабрання дзяцей (у тым ліку дапамог, не атрыманых за мінулы час). Акрамя таго, з новага года кожны наймальнік, які прызначае дапамогу, будзе абавязаны запытваць штоквартальна ў органах Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва інфармацыю, якая ўплывае на змяненне памеру назначаных дзяржаўных дапамог або спыненне іх выплаты.

- Калі казаць аб фінансавым баку пытання, то ў колькі абыходзіцца дзяржаве падтрымка сем'яў з дзецьмі? І ці значыць, гаворачы аб адраснасці, што яна плануецца скарачацца?

- Выдаткі дзяржавы значныя. Толькі на забеспячэнне сістэмы дапамог і праграмы сямейнага капіталу сёлета выдаткавана каля 3,8 мільярда рублёў, ці каля 1,5 працэнта ВУП. Акрамя таго, сем'ям з дзецьмі прадастаўляецца значны аб'ём ільгот, якія выяўляюцца ў неграшовым эквіваленце.

Дзяржава і надалей пры любых умовах будзе забяспечваць падтрымку сем'яў з дзецьмі. Як сказаў Прэзідэнт: "У поўным аб'ёме і, калі трэба, за межамі гэтых аб'ёмаў".

Крыніца: сайт Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь

Усе навіны