ПЫТАННЕ – АДКАЗ

– Жанчына адпрацавала ў арганізацыі 5 месяцаў. Просіць прадаставіць працоўны адпачынак у сувязі з адпачынкам мужа, які з'яўляецца ваеннаслужачым. Ці абавязаны наймальнік прадаставіць яго?

Адказвае Вольга Васільеўна ЗБІТНЕВА, юрыст:

– Па агульным правіле працоўны адпачынак за першы рабочы год прадастаўляецца не раней як праз 6 месяцаў з пачатку работы ў наймальніка. Але ч. 3 арт. 166 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь працуючым жонкам (мужам), па іх жаданні, працоўны адпачынак прадастаўляецца адначасова з адпачынкам іх мужоў (жонак).

Такім чынам, наймальнік абавязаны прадаставіць работніку, які адпрацаваў у яго менш за 6 месяцаў, працоўны адпачынак па прычыне прадастаўлення адпачынку мужу-ваеннаслужачаму.

Адказы на іншыя пытанні аб працоўным адпачынку чытайце ў № 7, 2024 часопіса “Ахова працы і сацыяльная абарона”.

ПАДПІСАЦЦА

– Ці ёсць неабходнасць у правядзенні медыцынскага агляду пры прыёме на работу адміністрацыйна-кіраўніцкага персаналу (інжынера па ахове працы, бухгалтара і г. д.)?

Адказвае Іван Аляксандравіч КАРЧЭЎСКІ, начальнік упраўлення аховы і дзяржаўнай экспертызы ўмоў працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь:

– Папярэднія (пры паступленні на работу) і перыядычныя (на працягу працоўнай дзейнасці) абавязковыя медыцынскія агляды (абавязковыя медагляды) праводзяцца працуючым, занятым на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы або на работах, дзе ў адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у ацэнцы стану здароўя працуючага на прадмет яго прыдатнасці (непрыдатнасці) да выканання асобных відаў работ (арт. 27 Закона Рэспублікі Беларусь ад 23 чэрвеня 2008 г. «Аб ахове працы» (далей – Закон аб ахове працы).

Парадак правядзення папярэдніх (пры паступленні на работу) і перыядычных (на працягу працоўнай дзейнасці) абавязковых медаглядаў працуючых, занятых на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы і (або) на работах, дзе ў адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы, а таксама пазачарговых медаглядаў працуючых пры пагаршэнні стану іх здароўя ўстаноўлены Інструкцыяй аб парадку правядзення абавязковых і пазачарговых медыцынскіх аглядаў працуючых (утв. пастановай Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 29 ліпеня 2019 г. № 74, далей – Інструкцыя № 74).

Паколькі адміністрацыйна-кіраўнічы персанал (інжынер па ахове працы, бухгалтар і г. д.) не выконвае работы са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы, то ў наймальніка адсутнічае неабходнасць арганізоўваць правядзенне абавязковых медаглядаў прадстаўнікам дадзеных прафесій.

Пры гэтым:

• асобы маладзейшыя за 18 гадоў прыцягваюцца да выканання работ толькі пасля папярэдняга медыцынскага агляду і ў далейшым, да дасягнення 18 гадоў, падлягаюць абавязковаму медыцынскаму агляду ў адпаведнасці з заканадаўствам (ч. 1 арт. 16 Закона аб ахове працы);

• калі ў час праходжання практыкі ў арганізацыі студэнт будзе выконваць работы са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы і (або) работы, дзе ў адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы, якія прадугледжаны Інструкцыяй № 74, то ўстанова вышэйшай адукацыі павінна забяспечыць правядзенне медыцынскага агляду студэнтаў, якія накіроўваюцца на практыку.

Установа вышэйшай адукацыі арганізуе правядзенне практыкі, яе дакументальнае афармленне і забяспечвае ў тым ліку правядзенне (пры неабходнасці) медыцынскага агляду студэнтаў, якія накіроўваюцца на практыку (п. 15 Палажэння аб практыцы студэнтаў, курсантаў, слухачоў, утв. пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 3 чэрвеня. 2020 г. № 860).

У гэтым выпадку выдаецца даведка аб стане здароўя формы 1 здр/у-10 (уст. пастановай Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 9 ліпеня 2010 г. № 92).

Адказы на іншыя пытанні аб ацэнцы ўмоў працы, медаглядах і стажыроўцы навучэнцаў чытайце ў № 6, 2024 часопіса “Ахова працы і сацыяльная абарона”.

ПАДПІСАЦЦА

– Якія кампенсацыі прадугледжаны за працу ў звышурочны час?

Адказвае Вольга Васільеўна ЗБІТНЕВА, юрыст:

– За кожную гадзіну работы ў звышурочны час, у дзяржаўныя святы, святочныя (ч. 1 арт. 147 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – ПК) і выхадныя дні звыш заработнай платы, налічанай за названы час, робіцца даплата (ч. 1 арт. 69 ПК):

1) работнікам са здзельнай аплатай працы – не ніжэй за здзельныя расцэнкі;

2) работнікам з пагадзіннай аплатай працы – не ніжэй за пагадзінныя тарыфныя стаўкі (тарыфныя аклады), аклады.

За работу ў звышурочны час і выхадныя дні ўзамен даплаты са згоды работніка можа прадастаўляцца іншы неаплатны дзень адпачынку. Пры гэтым за гадзіны працы ў звышурочны час адзін неаплатны дзень адпачынку даецца з разліку 8-гадзіннага працоўнага дня (1 дзень адпачынку за 8 г. працы ў звышурочны час).

Калі праца ў дзяржаўныя святы і святочныя дні выконвалася звыш месячнай нормы працоўнага часу, работніку па яго жаданні, акрамя даплаты, даецца іншы неаплатны дзень адпачынку.

Адказы на іншыя пытанні аб звышурочнай працы чытайце ў № 5, 2024 часопіса “Ахова працы і сацыяльная абарона”.

ПАДПІСАЦЦА

– Ці абавязковая дыспансерызацыя для наймальніка?

Адказвае Аляксей Іванавіч ШТЭЙНЕР, юрыст, спецыяліст па працоўным заканадаўстве і заканадаўстве аб ахове працы:

– Ініцыятыва аб правядзенні дыспансерызацыі можа зыходзіць ад наймальніка.

Згодна з п. 6 Інструкцыі аб парадку правядзення дыспансерызацыі дарослага і дзіцячага насельніцтва Рэспублікі Беларусь (зацв. пастановай Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 30 жніўня 2023 г. № 125, далей – Інструкцыя № 125) дыспансерызацыя дарослага насельніцтва праводзіцца медыцынскімі работнікамі ў амбулаторна- паліклінічных арганізацыях аховы здароўя па месцы жыхарства (месцы знаходжання), месцы працы (вучобы, службы) і (або) іншых арганізацыях, якія разам з асноўнай дзейнасцю таксама ажыццяўляюць медыцынскую дзейнасць у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Дыспансерызацыя асоб, накіраваных наймальнікам, ажыццяўляецца па папярэднім запісе (п. 8 Інструкцыі № 125).

У адпаведнасці з п. 8 Рэкамендацый аб парадку арганізацыі правядзення дыспансерызацыі дарослага насельніцтва Рэспублікі Беларусь (зацв. загадам Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 15 лістапада 2022 г. № 1569) дыспансерызацыя праводзіцца ў тым ліку пры ўзгадненні з наймальнікам правядзення дыспансерызацыі работнікаў арганізацый.

Наймальнік абавязаны прадаставіць работніку гарантыі, устаноўленыя арт. 103-1 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь.

Адказы на пытанні па дыспансерызацыі, а таксама па атэстацыі рабочых месцаў чытайце ў № 4, 2024 часопіса “Ахова працы і сацыяльная абарона”.

ПАДПІСАЦЦА

– Работніку ўстаноўлены рэжым няпоўнага працоўнага часу з 9:00 да 11:20; з 10:00 да 10:20 – час абедзеннага перапынку.

Рэжым работы, які прымяняецца ў наймальніка згодна з правіламі ўнутранага працоўнага распарадку, – з 9:00 да 18:00.

Ці лічыцца работа па просьбе наймальніка з 16:30 да 18:00 звышурочнай, і як яе аплаціць?

Адказвае Вольга Васільеўна ЗБІТНЕВА, намеснік начальніка ўпраўлення нагляду за выкананнем заканадаўства аб працы Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь:

– Не, работа, выкананая работнікам, якому ўстаноўлены няпоўны працоўны час, звыш устаноўленай працягласці працоўнага часу ў межах поўнага працоўнага дня, не будзе лічыцца звышурочнай.

Згодна з ч. 2 арт. 119 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (ТК) работа, выкананая работнікамі з няпоўным працоўным часам звыш устаноўленай працягласці працоўнага часу, не прызнаецца звышурочнай.

У выпадку выканання работнікам, якому ўстаноўлены няпоўны працоўны дзень, работы звыш устаноўленай працягласці працоўнага часу аплаце падлягае фактычна адпрацаваны час без прымянення норм арт. 69 ПК.

Адказы на іншыя пытанні чытайце ў № 3, 2024 часопіса «Ахова працы і сацыяльная абарона».

ПАДПІСАЦЦА

– Работнік працуе ў арганізацыі на асноўнай працы. Па дагаворы падраду на аўтамабілі арганізацыі будзе здзяйсняць перавозкі грузу.

Якія інструктажы неабходна ім правесці?

Адказвае Уладзімір Паўлавіч СЕМІЧ, інжынер, член грамадскага аб’яднання “Супольнасць працоўнага права”:

– З гэтай асобай павінны праводзіцца ўсе належныя інструктажы па ахове працы як з работнікам арганізацыі і як з грамадзянінам, які выконвае работу па грамадзянска-прававым дагаворы.

Пры гэтым у графе 4 журнала рэгістрацыі ўводнага інструктажу па ахове працы і журнала інструктажу па ахове працы (формы ўстаноўлены ў дадатках 2, 3 да пастановы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 28 лістапада 2008 г. № 175) у першым выпадку ўказваюцца прафесіі рабочага, які прайшоў названыя інструктажы па ахове працы, а ў другім – від работ (паслуг), па якіх праводзіўся інструктаж.

Адказы на іншыя пытанні чытайце ў № 2, 2024 часопіса “Ахова працы і сацыяльная абарона”.

ПАДПІСАЦЦА

– Як дакументальна аформіць праверку ведаў па ахове працы ў іншай арганізацыі?

Адказвае Уладзімір Паўлавіч СЕМІЧ, інжынер, член грамадскага аб'яднання "Супольнасць працоўнага права":

– Палажэннем аб парадку стварэння і дзейнасці камісіі арганізацыі для праверкі ведаў працуючых па пытаннях аховы працы (утв. пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 30 снежня 2008 г. № 210, далей - Палажэнне № 210) не вызначана, якім чынам павінна афармляцца названая у пытанні праверка ведаў па ахове працы. Пры гэтым камісія арганізацыі мае права праводзіць праверку ведаў па пытаннях аховы працы працуючых іншых арганізацый адпаведнага профілю дзейнасці, у якіх немагчыма стварэнне камісіі арганізацыі ва ўстаноўленым парадку (п. 17 Палажэння № 210).

Умовы правядзення праверкі ведаў Палажэннем № 210 не ўстаноўлены, таму павінны быць вызначаны арганізацыямі як суб'ектамі гаспадарання самастойна. Гэта можа быць дагавор аб бязвыплатным або бязвыплатным правядзенні праверкі ведаў па пытаннях аховы працы, аб прадстаўленні пратакола праверкі ведаў і інш. Працуючым, якія прайшлі праверку ведаў па пытаннях аховы працы, выдаецца пасведчанне па ахове працы згодна з дадаткам 6 да пастановы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 28 лістапада 2008 г. № 175 "Аб парадку навучання, стажыроўкі, інструктажу і праверкі ведаў працуючых па пытаннях аховы працы" (п. 15 Палажэння № 210).

Адказы на іншыя пытанні па СІЗ чытайце ў № 1, 2024 часопіса «Ахова працы і сацыяльная абарона».

ПАДПІСАЦЦА